เมื่อกล่าวถึงหนึ่งในปัญหาสำคัญที่คู่กับโลกออนไลน์ในปัจจุบัน ปัญหาข่าวปลอม การให้ข้อมูลผิดๆ และทฤษฎีสมคบคิด ก็คงจะเป็นปัญหาระดับต้นๆ ที่หลายคนจะนึกขึ้นมาได้
แต่เคยสงสัยกันไหมว่า โดยทั่วไปแล้วมันจะต้องใช้เวลานานเท่าใดกัน “ข่าวปลอม” และ “ทฤษฎีสมคบคิด” จึงจะเริ่มได้รับความนิยมบนโซเชียลมีเดีย
นั่นเพราะอ้างอิงจากงานวิจัยของมหาวิทยาลัยอัลเบอร์ตา ทฤษฎีสมคบคิดอาจต้องใช้เวลาแต่ราวๆ 1 วันเท่านั้น ในการทำยอดวิว 1.4 ล้านวิว บน TikTok
พวกเขาค้นพบตัวเลยนี้ จากการค้นหาและติดตามข้อมูลทฤษฎีสมคบคิดเกี่ยวกับ “โรคไข้ฝีดาษลิง” (เช่นโรคนี้จะกระจายดั่งโควิด-19) บน TikTok ในวันหนึ่งของช่วงเดือนพฤษภาคม และพบว่า
บน TikTok จะมีวิดีโอซึ่งมีทฤษฎีสมคบคิดหรือการให้ข่าวปลอมเกี่ยวกับโรคนี้ ถูกค้นพบได้ถึง 153 ชิ้น
ซึ่งรวมกันแล้วมีทฤษฎีสมคบคิดร่วมกัน 11 แบบ มีคนดู 1.4 ล้านคน 74,328 ไลก์ 7,890 คอมเมนต์ 13,783 แชร์ และคลิปทั้งหมดมีอายุการเผยแพร่เฉลี่ยอยู่ที่ 30.2 ชั่วโมงเท่านั้น
เท่านั้นยังไม่พอนักวิจัยยังพบด้วยว่าสามทฤษฎีสมคบคิดที่ได้รับความนิยมมากที่สุดล้วนแต่เป็นทฤษฎีสมคบคิดที่สุดเผยแพร่ความคิดที่ผิดๆ ว่าโรคไข้ฝีดาษลิงจะนำไปสู่การระบาดครั้งใหม่ที่ถูกจงใจทำให้เกิดขึ้นโดยคนอีก
แน่นอนว่างานวิจัยเช่นนี้ย่อมมีข้อจำกัดอยู่บ้าง (เช่นภาษาที่วิจัยใช้ค้าหาเป็นภาษาอังกฤษอย่างเดียว) แต่มันก็แสดงให้เห็นได้เป็นอย่างดีถึงความสามารถในการแพร่กระจายที่น่ากลัวของทฤษฎีสมคบคิดและข่าวปลอม
และแม้ทาง สื่อโซเซียลหลายๆ สื่อจะมีนโยบายการลบข่าวปลอมเหล่านี้อยู่แล้วก็ตาม แต่ด้วยความเร็วของการเผยเพร่ที่วิจัยนี้พบมันก็ทำให้น่ากังวลเลยว่า จะมีคนสักกี่คนกันที่หลงชื่อข้อมูลนี้ก่อนที่มันจะถูกลบทิ้งไป
ที่มา
jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2797457
gizmodo.com/tiktok-monkeypox-conspiracy-theories-study-1849688285
www.ualberta.ca/folio/2022/10/monkeypox-misinformation-on-tiktok-follows-a-familiar-pattern.html
