จิตร ภูมศักดิ์ คือนักประวัติศาสตร์ นักกิจกรรม และนักวิชาการคนสำคัญของประเทศไทย โดยเจ้าตัวเป็นอดีตนักเรียนของโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา และคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ด้วยการที่จิตรมีแนวคิดโน้มไปทางฝั่งซ้าย ต่อต้านระบบเผด็จการและการกดขี่จากชนชั้นสูง และด้วยการที่เจ้าตัวมีความโดดเด่นด้านการใช้ภาษาและการค้นคว้าทางวิชาการ
ทำให้จิตรได้เขียนหนังสือออกมาหลายเล่ม หนึ่งในเล่มที่โด่งดังที่สุดคือ “โฉมหน้าศักดินาไทย”
ต่อมาเมื่อปี 2501 หลังจากที่จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ รัฐประหารขึ้นมาเป็นนายกแทนจอมพลถนอม กิตติขจร จากการยินยอมนั้น
จิตรได้ถูกเจ้าหน้าที่รัฐจับกุม ตามคำสั่งที่ให้มีการไล่ล่าจับนักเคลื่อนไหวฝ่ายซ้ายของจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ในข้อหา “สมคบกันกระทำความผิดต่อความมั่นคงของรัฐภายในและภายนอกราชอาณาจักร และกระทำการเป็นคอมมิวนิสต์”
จิตรถูกคุมขังอยู่ 7 ปี ก่อนพ้นข้อหาถูกปล่อยตัวออกมาในปี 2507 แต่ก็ยังคงถูกติดตามและถูกคุกคามจากเจ้าหน้าที่อย่างหนัก ต่อมาจิตรจึงเดินทางไปภาคอีสานเข้าร่วมต่อสู้กับการปกครองด้วยระบบทหารในนาม ‘สหายปรีชา’
จนกระทั่งเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2509 จิตรถูกอดีตกำนันตำบลคำบ่อ อาสาสมัคร และทหาร ล้อมยิงจนเสียชีวิตที่ทุ่งนากลางป่าละเมาะใน”บ้านหนองกุง” ตำบลคำบ่อ อำเภอวาริชภูมิ จังหวัดสกลนคร เสียชีวิตลงด้วยวัย 35 ปี
แม้จะเสียชีวิตลงไป แต่ต่อมาสังคมไทยก็เกิดกลุ่มที่มีแนวคิดฝั่งซ้ายใหม่ๆ เกิดขึ้นมา และได้ค้นพบกับงานเขียนของจิตร ภูมิศักดิ์ ทำให้เขาถูกยกว่ามีอิทธิพลทางความคิดต่อนักศึกษา จนทำให้เกิดเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 ขึ้นมา
หากจิตรยังมีชีวิตอยู่ เขาจะมีอายุ 92 ปีในปีนี้
ที่มา :
– https://www.silpa-mag.com/this-day-in-history/article_8924
– https://www.silpa-mag.com/history/article_46171
– https://www.khaosod.co.th/politics/news_4073467
