ตอบคำถาม ทำไมสิ่งมีชีวิตยุคแคมเบรียนถึงมีรูปร่างประหลาดๆ มันเกี่ยวข้องกับการวิวัฒนาการ

เป็นเรื่องที่เราทราบกันว่าบนโลกของเรานั้นมีสัตว์บางชนิดที่รูปร่างหน้าตาประหลาดและน่ากลัวเอามากๆ และยิ่งเราลองย้อนไปในอดีตเท่าไหร่เราก็จะสามารถพบสิ่งมีชีวิตประหลาดๆ ได้มากขึ้นเท่านั้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในช่วงยุคแคมเบรียน

นั่นเพราะหากดูจากการค้นพบฟอสซิลสิ่งมีชีวิตในยุคนี้ เราจะเห็นได้ว่ายุคแคมเบรียนนั้นมีทั้งสัตว์อย่าง Hallucigenia ที่นักวิทยาศาสตร์ใช้เวลาเป็นปีในการหาว่าหัวของมันอยู่ที่ไหนกันแน่ หรือ Collinsium ciliosum ที่รูปร่างของมันราวกับหลุดออกมาจากหนังสยองขวัญเลยไม่มีผิด

Hallucigenia sparsa หนอนมีหนามที่รูปร่างราวกับเป็นเอเลี่ยน

และความที่สัตว์หน้าตาแปลกๆ มักจะมารวมกันอยู่ในยุคเดียวกันนี้เองก็สร้างคำถามให้กับเหล่านักวิทยาศาสตร์ได้เป็นอย่างดีว่า ทำไมกันสัตว์ในยุคแคมเบรียนจึงมักจะต้องมีรูปร่างแบบนี้

แน่นอนว่าเหตุผลหลักๆ ที่สัตว์บนโลกเปลี่ยนแปลงรูปร่างของตัวเองไปนั้น แทบจะทั้งหมดมาจากการวิวัฒนาการและความพยายามในการเอาตัวรอด อย่าง Opabinia regalis สัตว์โบราณที่มีตาห้าดวง ก็วิวัฒนาการรูปร่างสุดประหลาดของมันออกมาเพื่อให้ขุดดินหาอาหารได้

Opabinia regalis

ดังนั้นการที่สัตว์แปลกๆ จะไปรวมกันอยู่ในยุคแคมเบรียนก็อาจจะเป็นเรื่องที่เข้าใจได้ง่ายกว่าที่คิดก็เป็นได้

อ้างอิงจากคำบอกเล่าของคุณ Javier Ortega-Hernández นักบรรพชีวินวิทยาสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังและผู้ช่วยศาสตราจารย์วิชาชีววิทยาสิ่งมีชีวิตและวิวัฒนาการแห่งมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ยุคแคมเบรียนนั้นนับเป็นยุคแห่งการวิวัฒนาการของสัตว์โบราณเลย

นั่นเพราะราวๆ พันล้านปีก่อนยุคแคมเบรียนบนโลกใบนี้จะยังมีแค่สัตว์ตระกูลจุลินทรีย์ในน้ำเท่านั้น ก่อนที่สิ่งมีชีวิตขนาดเล็กจะเริ่มเกิดขึ้นมาในช่วงต้นของยุคแคมเบรียน และหลังจากนั้นอีกราวๆ 541 ล้านปี สัตว์ในตระกูลหนอนก็มีการพัฒนากล้ามเนื้อขึ้น และเปลี่ยนแปลงระบบการใช้ชีวิตในยุคนั้นไป

Collinsium ciliosum

สัตว์เหล่านี้สามารถมุดลงไปได้พื้นทะเลได้แล้ว ซึ่งทำให้พวกมันมีทั้งสถานที่หาอาหารใหม่ๆ แถมยังใช้การซ่อนตัวจากผู้ล่า และซุ่มโจมตีเหยื่อได้ง่ายขึ้นในเวลาเดียวกัน และก็เป็นช่วงเวลานี้เองที่เราเรียกกันว่าช่วง Cambrian Explosion ซึ่งทิ้งร่องรอยฟอสซิลไว้เป็นจำนวนมาก

อย่างไรก็ตามการวิวัฒนาการในช่วงนี้มักจะออกมาในสภาพที่สุดโต่ง อย่างสัตว์ที่เป็นนักล่า บางทีก็อาจจะมีอวัยวะคล้ายฟันที่ขาเพื่อให้เคี้ยวศัตรู ในขณะที่ผู้ถูกล่าจำนวนมากก็มักจะวิวัฒนาการเกราะหรือหนามขึ้นมาเพื่อป้องกันตัว

การพัฒนาเหล่านี้เองทำให้เมื่อเวลาผ่านไปนับพันปีสัตว์เหล่านี้ก็แข่งขันกันวิวัฒนาการจนมีรูปร่างซับซ้อน ไม่เหมือนใคร และแปลกอย่างถึงที่สุดเพื่อให้ตัวเองมีโอกาสรอดชีวิตมากขึ้นแม้เพียงเล็กน้อยก็ยังดี

Anomalocaris

นั่นทำให้สัตว์หลายชนิดในยุคนี้มักจะสูญพันธุ์ไปในระหว่างการเปลี่ยนแปลงของยุคสมัย และวิวัฒนาการ เหลือไว้เพียงแค่ขั้นตอนการวิวัฒนาการที่สืบทอดต่อไปจากรุ่นสู่รุ่น และผู้ที่เอาตัวรอดได้ดีที่สุดเท่านั้น

ดังนั้นหากคงต้องบอกว่าความแปลกรูปร่างนั้นในยุคนี้นับเรื่องที่ปกติมา และไม่แน่เหมือนกันว่าสำหรับสัตว์อย่าง Hallucigenia หรือ Opabinia แล้ว พวกมันก็อาจจะคิดว่าสัตว์ในปัจจุบันต่างหากที่มีรูปร่างแปลกก็เป็นได้

ที่มา livescience