ผู้เชี่ยวชาญบอก ที่รูปสลักอียิปต์โบราณมักมีจมูกที่เสียหาย เกิดขึ้นเพราะคนไม่ใช่กาลเวลา

เคยสังเกตกันไหมว่าประติมากรรมโบราณของทางอียิปต์หลายอย่าง เช่นรูปสลักของสฟิงซ์นั้นมักจะมีส่วนจมูกที่ไม่สมบูรณ์อยู่เสมอ ในสมัยก่อนเราอาจจะเชื่อว่าที่เป็นเช่นนี้เนื่องจากตัวประติมากรรมเหล่านี้เกิดความเสียหายขึ้นตามกาลเวลา ส่วนที่ยื่นออกมาอย่างจมูกจึงถูกทำลายไปอย่างช่วยไม่ได้

แต่อ้างอิงจากงานวิจัยใหม่ล่าสุดโดยภัณฑารักษ์ (เจ้าหน้าที่ดูแลพิพิธภัณฑ์) ของหอศิลป์อียิปต์ในพิพิธภัณฑ์บรู๊คลิน Edward Bleiberg ดูเหมือนว่าที่จมูกของประติมากรรมอียิปต์โบราณมักจะถูกทำลายนั้นไม่ได้เกิดมาจากการพังทลายตามกาลเวลา แต่เป็นเพราะการทำลายโดยเจตนาของมนุษย์มากกว่า

คุณ Edward ได้แนวคิดนี้มาหลังจากที่เขาได้ทำการตรวจสอบวัตถุโบราณจากในพิพิธภัณฑ์และพบว่า ความเสียหายที่บริเวณจมูกและใบหน้าบนวัตถุโบราณของอียิปต์นั้น ไม่ได้จำกัดอยู่ที่ในหมู่รูปปั้นหรือรูปสลักเท่านั้น แต่ยังเกิดขึ้นในผลงานสองมิติอย่างภาพวาดหรือภาพสลักด้วย

จริงอยู่ว่าความเสียหายตามกาลเวลาอาจจะทำให้ส่วนจมูกที่เปราะบางของงานประติมากรรม 3 มิติพังทลายลงมาได้ แต่สำหรับงานศิลปะ 2 มิติแล้ว การที่ส่วนใบหน้าหรือจมูกเท่านั้นที่ถูกทำลายมันเป็นเรื่องที่ผิดธรรมชาติเป็นอย่างมาก ดังนั้น Edward จึงคาดว่าความเสียหายพวกนี้น่าจะเกิดขึ้นอย่างตั้งใจมากกว่า

Edward อธิบายว่าตามปกติแล้วงานศิลป์ในสมัยก่อนไม่ว่าจะเป็น 3 มิติ หรือ 2 มิติ ล้วนแต่ทำขึ้นเพื่อแสดงอำนาจไม่ว่าจะเป็นทางกำลังทรัพย์ของผู้ก่อสร้าง หรืออำนาจของเทพต่างๆ  แต่สำหรับคนอียิปต์แล้วงานศิลป์ต่างๆ จะถูกนับเป็น “ตัวแทน” ของต้นแบบงานศิลป์นั้นๆ ได้ด้วย

งานศิลป์ของอียิปต์เองจะถูกใช้เป็นสื่อระหว่างโลกคนเป็นกับโลกหลังความตาย ราวกับว่าวิญญาณคนที่ตายไปได้มาสิงอยู่ในรูปปั้น และคงอยู่ไปอีกนานแสนนาน

ดังนั้นจึงไม่แปลกที่ผู้ที่ไม่พอใจต้นแบบของผลงานศิลป์จะทำลายรูปปั้นที่เป็นตัวแทนคนเหล่านั้น และการทำลายที่เจาะจงไปที่จมูกก็น่าจะเพื่อไม่ให้ตัวแทนของคนที่ตัวเองเกลียดสามารถ “หายใจ” ได้อีกต่อไป

แนวคิดของคุณ Edward นับว่าได้รับผลตอบรับที่ค่อนข้างดีจากบรรดาผู้เชี่ยวชาญด้านโบราณคดีของอียิปต์ เพราะในสมัยก่อนเองก็มีบันทึกว่า ก่อนการรบ ทหารอียิปต์จะปั้นรูปปั้นศัตรูด้วยขี้ผึ้งและทำลายทิ้งเพื่อเอาฤกษ์เอาชัยเช่นกัน

คุณ Edward อธิบายไว้อีกเล็กน้อยด้วยว่า คนอียิปต์โบราณนั้นไม่มีคำว่า “ศิลปะ” อย่างในประเทศอื่นๆ เพราะพวกเขาเรียกรูปสลักหรืองานประติมากรรมของตัวเองว่า “อุปกรณ์” จึงเป็นไปได้ว่าพวกเขามองผลงานประติมากรรมด้วยความเชื่ออย่างจริงจังกว่าที่เราคิด

ดังนั้นการทำลายงานศิลปะของพวกเขา อาจจะเป็นอะไรที่ดูมีความหมายมากว่าในสายตาของคนยุคปัจจุบันมากก็เป็นได้

ที่มา allthatsinteresting, cnn