งานวิจัยชี้ “เลโอนาร์โด ดา วินชี” อาจวาดโมนาลิซ่าไม่เสร็จ เพราะระบบประสาทแขนเสียหาย

เมื่อพูดถึงภาพของโมนาลิซ่า สำหรับหลายๆ คนแล้วคงมองว่ารูปวาดชิ้นนี้นั้น เป็นผลงานชิ้นเอกของเลโอนาร์โด ดา วินชี เลยก็ไม่ผิดนัก ว่าแต่เพื่อนๆ ทราบกันหรือไม่ว่า แท้จริงแล้วภาพโมนาลิซ่าที่เราเห็นกันบ่อยๆ นี้ สำหรับเลโอนาร์โด ดา วินชีแล้ว มันอาจเป็นภาพที่ “ยังวาดไม่เสร็จ”

แถมอันที่จริงแล้วภาพโมนาลิซ่าเอง ก็ไม่ใช่ภาพเพียงภาพเดียวที่เลโอนาร์โด ดา วินชีวาดไม่เสร็จเสียด้วย เพราะในช่วงห้าปีสุดท้ายของชีวิตศิลปินคนนี้ เขามีภาพที่วาดไม่เสร็จอยู่เป็นจำนวนมากอย่างน่าประหลาดเลย

จุดร่วมจุดนี้ทำให้เหล่านักวิจัยกลุ่มหนึ่งสงสัยกันมาอย่างยาวนานว่าช่วงปลายชีวิต ศิลปินคนนี้น่าจะต้องพบกับเหตุการณ์อะไรสักอย่างจนวาดภาพต่อไม่ได้ ซึ่งที่ผ่านๆ มาเราก็คาดกันว่าชายคนนี้ น่าจะมีอาการชาที่มือขวาอันเป็นผลมาจากโรคหลอดเลือดสมอง

อย่างไรก็ตามเมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม 2019 ที่ผ่านมานี้เอง ก็ได้มีงานวิจัยชิ้นใหม่ที่นำโดยแพทย์ชาวอิตาลีสองคน ที่ออกมาพยายามอธิบายเรื่องที่เกิดขึ้นกับเลโอนาร์โด ดา วินชีในช่วงปลายของชีวิตในมุมมองที่ต่างไปจากที่เคย

โดยพวกเขาได้ให้เหตุผลที่ศิลปิน เลโอนาร์โด ดา วินชี ในช่วงปลายของชีวิตว่า น่าจะมาจากการที่เขาเป็นลมล้มจนระบบประสาทที่แขนได้รับความเสียหาย มากกว่าอาการชาจากโรคหลอดเลือดสมอง

ทฤษฎีของพวกเขานั้น ใช้ข้อมูลอ้างอิงส่วนใหญ่มาจากภาพเหมือนยามชราของ เลโอนาร์โด ดา วินชี ที่ถูกวาดโดยศิลปินชาวอิตาลี “Giovan Ambrogio Figino” ในช่วงศตวรรษที่ 16 ซึ่งในภาพเราจะเห็นได้ว่ามือขวาของเขาถูกพันด้วยผ้าที่มีลักษณะคล้ายผ้าพันแผล และอยู่ในตำแหน่งที่คล้ายคนแขนหัก โดยนิ้วมืองอเข้าข้างใน

จริงอยู่ที่ว่า เลโอนาร์โด ดา วินชี มีความสามารถมากพอที่จะเขียนหนังสือและวาดภาพเบื้องต้นได้ด้วยมือทั้งสองข้าง แต่ที่ผ่านๆ มาผู้เชี่ยวชาญหลายคนก็เชื่อเหมือนๆ กันว่า ชายคนนี้นั้นเวลาวาดภาพจิตรกรรมเขาจะใช้มือขวาเป็นหลัก

โดยในงานวิจัยล่าสุดนี้ ทีมวิจัยได้ใช้ภาพที่เห็นในการอธิบายว่ามือของเลโอนาร์โด ไม่ได้มีอาการ “กำมือ” ซึ่งพบได้บ่อยๆ ในกลุ่มคนที่เป็นโรคหลอดเลือดสมองเลย

กลับกันมือของเขานั้น มีร่องรอยของอาการที่เรียกว่า “Ulnar claw” หรือ “Claw hand” อาการงอนิ้วมือคล้ายกรงเล็บ ซึ่งเกิดจากการที่ เส้นประสาทอัลนาร์ (Ulnar nerve) ได้รับความเสียหาย

ลักษณะอาการของ “Ulnar claw”

อ้างอิงจากข้อมูลจากงานวิจัย การงอของนิ้วแบบที่เห็นสามารถเกิดได้กับนิ้วทั้งห้าแล้วแต่อาการ

อาการเกี่ยวกับความเสียหายของเส้นประสาทอัลนาร์ ตามปกติอาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ แต่หนึ่งในสาเหตุที่เป็นไปได้ ก็คือการที่คนเราหมดสติและล้มผิดท่า

และด้วยแนวคิดนี้ บวกกับการที่ เลโอนาร์โด ดา วินชี ไม่ได้มีอาการสมองเสื่อมถอยลง (cognitive decline) หรือปัญหาทางการเคลื่อนไหวซึ่งตามปกติจะมากับโรคหลอดเลือดสมองเลยนี่เอง ก็ทำให้เหล่านักวิจัยค่อนข้างมั่นใจว่าที่ เลโอนาร์โดไม่ได้วาดภาพต่อนั้น น่าจะมาจากอาการบาดเจ็บที่แขนมากกว่าโรคหลอดเลือดสมองอย่างที่เราเคยคิด

ถึงอย่างนั้นก็ตาม แนวคิดที่ออกมานี้สุดท้ายแล้วก็เป็นเพียงแค่หนึ่งในทฤษฎีมากมายที่ออกมาอธิบายชีวิตของคนคนหนึ่งเท่านั้น

และด้วยความที่ว่าเราไม่สามารถย้อนเวลากลับไปถามตัว เลโอนาร์โด ดา วินชี เองได้ สุดท้ายแล้วสาเหตุจริงๆ ที่ทำให้เขาวาดภาพไม่เสร็จในช่วงสุดท้ายของชีวิต จึงกลายเป็นปริศนาที่เราคงจะไม่มีวันไขได้อย่างชัดเจนไปอีกนาน

ที่มา livescience, telegraph