ความเป็นมาของปุ่ม Start ในระบบปฏิบัติการ Windows กว่าจะมาถึงวันนี้ต้องเจออะไรบ้าง?

ปฏิเสธไม่ได้จริงๆ กับปุ่มที่เราใช้กันมาอย่างยาวนานจนแบบว่าแทบจะขาดจากกันไม่ได้ สำหรับผู้ใช้ระบบปฏิบัติการ Windows จะต้องคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี เพราะมันช่วยทำให้เราสามารถเข้าถึงโปรแกรมและไฟล์ต่างๆ ได้อย่างง่ายดาย เพียงแค่ไม่กี่คลิ๊ก ปุ่มที่ว่าก็คือปุ่ม ‘Start’ นี่แหละ

เราจะเห็นได้ว่าจากอดีตจนถึงปัจจุบันได้มีการเปลี่ยนแปลงมาอย่างช้าๆ และเริ่มเห็นได้ชัดขึ้นก็ตอนกลายมาเป็น Windows 8 และสุดท้ายก็กลับมาเป็นในรูปแบบผสมผสานใน Windows 10 แล้วการเดินทางอันยาวนานของปุ่ม Start ตลอดหลายสิบปีที่ผ่านมาจะต้องเจอกับอะไรบ้าง?

ย้อนกลับไปเมื่อปีค.ศ. 1992 – Daniel Oran คือผู้ที่ให้กำเนิดปุ่มนี้ขึ้นมา อดีตพนักงานผู้ออกแบบและถือสิทธิบัตร Start Menu และ Task Bar ใน Windows 95

โดยที่เขานั้นได้มีส่วนร่วมในการออกแบบ Windows สำหรับผู้ที่ไม่มีความรู้ทางด้านเทคนิคสามารถใช้งานได้ง่ายขึ้น (ยุคนั้นคือ Windows 3.1) โดยที่เขาเองเป็นแฟนตัวยงของระบบปฏิบัติการ Mac ด้วย จึงทำให้สามารถออกความคิดเห็นจากมุมมองของคนนอกได้ชัดเจนยิ่งขึ้น

เขาเริ่มทำการเก็บข้อมูลในการออกแบบจากการที่นำลูกค้ามาใช้งาน Windows จริงๆ สอนให้รู้ถึงวิธีการสั่งงานง่ายๆ เพื่อดูว่าจะทำได้หรือไม่อย่างไร แต่จนแล้วจนรอดลูกค้าหลายคนก็ได้แต่จ้องมองหน้าจอ สั่งงานอะไรไม่ได้มาก จึงทำให้เขามองออกว่า ‘ปัญหามันไม่ได้อยู่ที่ลูกค้า แต่มันอยู่ที่ตัวระบบปฏิบัติการต่างหาก’

จากจุดนั้นเองในระหว่างที่ Oran กำลังเดินทางกลับไปที่สำนักงานใหญ่ของ Microsoft คอนเซปต์ที่ว่าน่าจะมีปุ่มกดเพียงปุ่มเดียวที่สามารถนำไปสู่ทุกสิ่งทุกอย่างได้ จึงเริ่มต้นด้วยปุ่ม ‘System’ และวางไว้ในตำแหน่งด้านบนสุดของจอ แต่มันดูเป็นศัพท์เชิงเทคนิคมากเกินไปและไม่มีผู้ทดสอบคนไหนกดปุ่มนั้นเลย เขาจึงเปลี่ยนมาเป็น ‘Start’ แทน

ผลตอบรับกลายเป็นอะไรที่มาถูกทางจริงๆ ซึ่งหลังจากที่เปลี่ยนมาเป็นปุ่ม Start แล้ว ผู้ใช้งานสามารถเข้าใจได้ทันที สามารถสั่งการได้อย่างสมบูรณ์แบบ โดบที่ไม่ต้องทำการสอนหรืออธิบายขั้นตอนใดๆ ทั้งสิ้น

อีกหนึ่งสิ่งที่เป็นตัวแปรสำคัญก็คือระบบ Task Bar ของ Windows อันเนื่องมาจากว่าผู้ใช้มักจะไม่รู้ว่าเปิดโปรแกรมอะไรขึ้นมาบ้างแล้ว เปิดไปกี่โปรแกรม และอาจจะมีการเปิดซ้ำอีกเมื่อทำการย่อหน้าต่างลงไป ส่งผลทำให้เครื่องทำงานช้าลงเรื่อยๆ

จากตอนแรกที่ Task Bar ของ Windows ได้ต้นแบบวางตำแหน่งไว้ที่ด้านบนหน้าจอ คล้ายๆ กับแท็บต่างๆ ในบราวเซอร์ยุคปัจจุบัน แต่อันเนื่องมาจากมันแสดงผลใช้เนื้อที่ของหน้าจอมากเกินไป จึงเปลี่ยนให้มีขนาดที่เล็กลงและกลายมาเป็นปุ่มแทน

อีกทั้งยังทำการผสมรวมร่างระหว่างปุ่ม Start กับ Task Bar เข้าไว้ด้วยกัน และย้ายตำแหน่งมาไว้ที่ด้านล่างของหน้าจอ จนกลายมาเป็นต้นแบบของ Start Menu ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาของระบบปฏิบัติการ Windows (มีข่าวลือออกมาว่า Microsoft กลัวว่าจะเหมือนกับระบบปฏิบัติการ Mac อาจจะนำไปสู่การถูกฟ้องร้องได้ แต่ก็ไม่รู้ว่ามีข้อเท็จจริงเป็นอย่างไร)

Daniel Oran ออกมาจาก Microsoft ในปีค.ศ. 1994 ก่อนที่ Windows 95 จะออกวางจำหน่ายอย่างเป็นทางการเพื่อไปศึกษาต่อที่มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ปัจจุบันเขาก็เป็นเพียงผู้ที่เฝ้ามองดูการเติบโตของปุ่ม Start ในระบบปฏิบัติการ Windows แม้ว่าจะผ่านมาหลายสิบปีแล้ว ผู้คนหลายสิบล้านคนก็ยังคงใช้งานในสิ่งที่เขาสร้างสรรค์ขึ้นมาทุกๆ วัน

แต่ในมุมมองฐานะผู้สร้างและนักออกแบบแล้ว เขากลับรู้สึกดีใจและเสียใจในเวลาเดียวกัน จากแนวคิดการเปลี่ยน Start Menu ใน Windows 8 เพื่อนำมาแทนที่ของเดิม แต่สุดท้ายก็ถูกนำกลับมาอีกครั้งใน Windows 10 อาจจะเป็นเพราะว่ามันยังไม่ดีพอที่จะแทนที่ของเดิมได้ แต่ก็ไม่มีการพัฒนาก้าวไปข้างหน้าเลยแม้แต่น้อย

ที่มา : businessinsider, makeuseof, gizmodo, theverge