ผังเมืองโรมันโบราณ ‘Timgad’ เมื่อ 2,000 ปีก่อน จัดวางอย่างสวยงามเป็นระเบียบ

เราเคยคิดมั้ยว่า ในสมัยก่อน เวลาจะสร้างเมือง ต้องมีปัจจัยอะไรบ้าง แล้วพวกเค้าสร้างยังไงให้มีความอลังและเป็นระเบียบอย่าง Timgad ที่เห็นแล้วไม่น่าเชื่อว่าจะเป็นฝีมือของผู้คนในยุคสมัยโบราณ

เมือง Timgad (ปัจจุบันอยู่ในประเทศอัลจีเรีย ตอนนี้ได้เสื่อมโทรมไปตามเวลา) ถูกสร้างเมื่อ 2,000 ปีที่แล้ว โดยจักรพรรดิโรมัน Trajan เดิมนั้นคนที่อยู่ในเมืองนี้เป็นทหารผ่านศึกที่ได้รับที่ดินเป็นการตอบแทนจากการรับใช้กองทัพ

การสร้างเมืองก็เพื่อเป็นอีกหนึ่งปราการสำหรับต่อกรกับชนเผ่า Berbers ซึ่ง

timgad-algeria-5[6] — Photo credit: Yann Arthus-Bertrand

เดิมทีนั้นเมือง Timgad ถูกออกแบบให้เป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส โดยทุกด้านมีความยาว 355 เมตร และทำถนนเส้นตะวันออกให้จรดกับตะวันตก ในขณะที่ถนนเส้นเหนือสู่ใต้นั้น พาดผ่านกลางเมืองพอดี โดยมีประชากรที่พักพิงอยู่ประมาณ 15,000 ราย แต่ต่อมาอีก 300 ปี ผังเมืองได้ขยายขึ้นเป็นสี่เท่าตัว

ในช่วงศตวรรษที่สองและสามนั้น เมือง Timgad ดำรงอยู่อย่างสงบสุข โดยในศตวรรษที่สามนี้เมืองได้กลายเป็นศูนย์กลางเพื่อการทำพิธีกรรมของศาสนาคริสต์

แต่แล้วในศตวรรษที่ห้าเมืองก็อ่อนแอลงเนื่องจากการบุกรุกของประเทศเดนมาร์ก และถูกซ้ำเติมด้วยชนเผ่า Berbers

timgad-algeria-7[6] — Photo credit: George Steinmetz

ต่อมา เมือง Timgad ก็ได้ถูกรื้อฟื้นขึ้นมาอีกครั้งในศตวรรษที่หก โดยจักรพรรดิจัสติเนียนไบเซนไทน์ มีการสร้างป้อมปราการที่ด้านนอกเมือง ตึกต่างๆ ได้รับการบูรณะขึ้นมาใหม่ แต่ผ่านไปอีกราว 200 ปี เมืองก็ถูกบุกรุกและทิ้งร้างอีกครั้ง ปิดตำนานเมืองอายุกว่า 8 ศตวรรษลงไป

หลังจากนั้นเมืองถูกปล่อยทิ้งร้างไปตามกาลเวลา มีการสำรวจพบและถูกขุดขึ้นมาจากพื้นทรายในปี 1881 โดยอารยธรรมของเมืองได้รับการเก็บรักษาไว้อย่างดี ไม่ว่าจะเป็น หอสมุด โบสถ์ ห้องน้ำสาธารณะ รวมทั้งโรงละครที่รองรับคนได้ 3,500 คน