รูปภาพชวนสะพรึงของตำราแพทย์ ว่าด้วยการผ่าตัดในยุค 1830 น่ากลัวแต่ก็เปี่ยมด้วยความรู้

เมื่อพูดการผ่าตัด คงไม่ใช่เรื่องแปลกอะไรสำหรับยุคปัจจุบัน เพราะเรามีเทคโนโลยีที่ทันสมัยและมีเครื่องมีที่พร้อมต่อการผ่าตัดเกือบทุกรูปแบบ ตั้งแต่สมองยันลงไปถึงนิ้วก้อยเท้าด้านซ้ายเลยล่ะ

แต่เราเคยสังสัยมั้ยว่าในสมัยที่ยังไม่มีเครื่องมือเหล่านี้ หรือในยุคที่การผ่าตัดเพิ่งเกิดขึ้น แพทย์ในสมัยก่อนนั้นมีวิธีทำการผ่าตัดอย่างไร และมีใครเครื่องมืออะไรในการผ่าตัด!?

ในปี 1830 Jean-Baptiste Marc Bourgery ได้เขียนเรื่องราวการทำงานในชีวิตของเขาในตำรา “กายวิภาคของมนุษย์และเวชศาสตร์การผ่าตัด” ซึ่งเป็นการรวมหนังสือย่อยทางการแพทย์ไว้ 8 เล่มด้วยกัน

หนังสือเล่มดังกล่าวถูกเขียนเสร็จในปี 1849 ก่อนที่เขาจะเสียชีวิตในปีเดียวกันนี้ และหนังสือที่มีความหนา 2108 ของเขาก็ได้รับการตีพิมพ์เป็นหนังสือฉบับสมบูรณ์ในปี 1853

ภายในหนังสือเล่มดังกล่าวนี้เป็นการรวบรวมความรู้ของ Bourgery ที่ถ่ายทอดจากประสบการณ์ตรง ซึ่งเกี่ยวกับเทคนิคการผ่าตัดและอวัยวะภายในของมนุษย์

รายละเอียดทั้งหมดถูกถ่ายทอดเป็นรูปภาพที่วาดโดยศิลปิน Nicholas Henri Jacob ซึ่งเป็นลูกศิษย์ของจิตรกรนีโอคลาสสิคชาวฝรั่งเศสชื่อดังอย่าง Jacques-Louis David จนทำหนังสือเล่มนี้ออกมาอย่างสมบูรณ์แบบ

ในขณะที่ Bourgery ทำการผ่าตัดพร้อมบรรยายวิธีและขั้นตอนต่างๆ Jacob ก็ได้ทำหน้าที่จดรายละเอียดเหล่านั้นเป็นรูปภาพตามที่เขาเห็นและได้ฟังจากผู้ให้ข้อมูล

จึงได้เรียกได้ว่าหนังสือเล่มดังกล่าวนี้เกิดจากการร่วมมือระหว่างแพทย์ผ่าตัดและศิลปิน ดังนั้นไม่ว่าแพทย์จะทำการผ่าตัดส่วนไหน Jacob ก็จะเฝ้าดูอย่างใกล้ชิดเพื่อไม่ให้วาดรูปผิดเพี้ยน

และที่ต้องบรรยายเป็นภาพเป็นเพราะการผ่าตัดเป็นเรื่องที่ไกลตัวสำหรับคนสมัยก่อน ดังนั้นภาพจึงสิ่งที่บรรยายได้ชัดเจนที่สุดจึงทำให้เข้าถึงได้ง่ายขึ้น

หากคนปัจจุบันได้เปิดอ่านหนังสือเล่มนี้คงจะเห็นถึงความสยดสยอง และมองการผ่าตัดเป็นเรื่องน่ากลัว เพราะนอกจากการได้เห็นขั้นตอนการผ่าตัดสดๆ แล้ว ต้องจินตการว่าในยุคนั้นแวดวงการแพทย์ยังไม่มียาชาหรือยาสลบด้วย