ศิลปินนำ “อึ” ตัวเองบรรจุกระป๋องให้เป็นงานศิลปะ จนกลายเป็นผลงานที่มีมูลค่านับล้านบาท

พูดถึง “อึ” ปุ๊บ หลายคนถึง “ยี้” ทันที โอ้ยก็มันเป็นขี้อะ ใครๆ ก็รังเกียจกันทั้งนั้น แต่เดี๋ยวก่อน เพราะในขณะที่เราพากันรังเกียจขี้นั้น มีใครคนหนึ่งทำให้ขี้กลายเป็นงานศิลปะ แถมยังมีมูลค่าจนทำให้ได้ดีในทุกวันนี้

นี่คืองานศิลปะที่ชื่อว่า Artist’s Shit เป็นการบรรจุขี้ใส่กระป๋อง ปริมาณ 30 กรัม โดย Piero Manzoni ศิลปินชาวอิตาเลียน และมีนักสะสมซื้อไปในราคาหลายหมื่นบาท

Manzoni ได้ไอเดียการนำขี้มาทำเป็นงานศิลปะครั้งแรกเมื่อปี 1961 โดยการใช้ขี้ตัวเองบรรจุในกระป๋องขนาด 30 กรัม จนวันหนึ่งเขาก็ได้ขายมันในราคาที่แพงอย่างเหลือเชื่อ

ในปี 2007 แกลเลอรี่ศิลปะ Tate ในกรุงลอนดอนได้ซื้อกระป๋องบรรจุขี้ของ Manzoni จำนวน 90 กระป๋อง มูลค่ารวม 900,000 บาท

ในปีเดียวกันนี้กระป๋องบรรจุขี้ของ Merda d’Artista ก็ได้ถูกประมูลในมิลาน โดยมีราคาประมูลสูงถึง 3,500,000 บาท มันฟังดูบ้ามากใช่มั้ย แต่นั่นยังน้อยไป เพราะราคากระป๋องขี้ของ Manzoni ล่าสุด สูงถึง 13 ล้านบาทแล้ว

มาถึงตรงนี้ หลายคนคงอยากรู้แล้วละสิว่า Piero Manzoni คือใครกันแน่? แล้วทำไมขี้ของเขาถึงถูกซื้อในราคาที่สูงลิ่วขนาดนี้?

เดิม Manzoni เป็นศิลปินชื่อดังชาวอิตาเลียน ที่มีความเชี่ยวชาญด้านการวาดรูป แต่แล้วทุกอย่างก็เปลี่ยน เมื่อเดือนมกราคม ปี 1957 เมื่อเขาไปชมนิทรรศการภาพวาดสีฟ้าของ Yves Klein ที่ Galleria Apollinaire ในมิลาน

งานดังกล่าวเป็นเพียงผืนผ้าใบที่อยู่หลังผืนผ้าใบที่ถูกระบายเป็นสีฟ้า มันอาจจะดูเรียบง่าย แต่นั่นมีผลต่อความรู้สึกของ Manzoni ในวัย 23 ปี มาก และได้เปลี่ยนมุมองศิลปะของอย่างสิ้นเชิงตั้งแต่นั้น

ในปี 1958 ศิลปินหนุ่มได้จัดนิทรรศการศิลปะ ซึ่งเป็นครั้งแรกที่เขาแหวกแนวงานเดิมของตัวเอง โดยการแสดงภาพที่เป็นสีขาวทั้งหมด และหนึ่งปีต่อมา เขาก็ทำให้งานมีลูกเล่นมากขึ้น โดยการใส่กระดาษแผ่นบางๆ ในกล่อง

ในกล่องนั้นมีการขีดเส้นตรงหนึ่งเส้น ลงวันที่ และลายเซ็นของเขา ซึ่งดูแล้วแทบจะไม่รู้เลยว่ามันเป็นงานศิลปะ แต่สำหรับศิลปินบางคนแล้วกลับมองว่ามันเป็นศิลปะชั้นสูง

ต่อมาในเดือนพฤษภาคม ปี 1961 เขาก็ได้สร้างสรรค์ผลงานที่กลายเป็นที่รู้จักมากที่สุดในชื่อ Merda d’Artista เป็นการนำกระป๋องจากโรงงานของพ่อของเขามาใช้ประโยชน์

Manzoni ได้ทำคอลเล็คชั่นกระป๋องดีบุก 90 กระป๋อง โดยทุกใบจะมีชื่อเขาและข้อความว่า “Artist’s Shit, Freshly Preserved, Produced and Tinned in May 1961”

ที่สำคัญแต่ละกระป๋องจะบรรจุขี้ปริมาณ 30 กรัม และตั้งราคาไว้เท่ากับราคาทองในเวลานั้น นั่นหมายความว่า Manzoni ทำให้ขี้ตัวเองมีมูลค่าเท่ากับทอง

Merda d’Artista เป็นการตอกย้ำค่านิยมของนักสะสมก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่ต้องการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศด้วยการทำทุกอย่างให้มีมูลค่า รวมทั้งขี้ด้วย

แต่รู้มั้ยตอนที่เริ่มทำงานนี้ Manzoni ไม่เคยคิดเลยว่างานของเขาจะกลายเป็นศิลปะที่มีมูลค่าสูงถึงล้านบาท นับว่าเขาประสบความสำเร็จเกินคาด

น่าเสียดายที่ Manzoni เสียชีวิตลงเมื่อปี 1963 ด้วยวัยเพียง 29 ปีเท่านั้น ที่สำคัญคือ เขายังไม่ทันได้ฉลองความสำเร็จนี้ด้วยซ้ำ

ทั้งนี้คนที่รู้จักเขามาต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า Manzoni มีผลงานมากมายที่แปลกและสร้างสรรค์ แต่เขาไม่มีโอกาสได้เผยแพร่ให้โลกรู้

อย่างไรก็ตาม มีการตั้งคำถามกับงานศิลปะนี้ว่า ถ้ามันไม่ได้ความความสนใจ มันจะถือเป็นงานศิลปะมั้ย และมันมีมูลค่าเช่นนี้มั้ย?

นี่เป็นคำถามที่ยากจะตอบ เพราะทุกวันนี้งานศิลปะส่วนใหญ่ก็ออกมาในลักษณะนี้ทั้งนั้น คือมูลค่าเพราะเกิดจากความสนใจเป็นพื้นฐาน

แล้วเพื่อนๆ ล่ะคิดยังไงกับศิลปะชิ้นนี้มั่ง

ที่มา odditycentral