เชื่อว่าหลายๆ คนอาจจะเคยมีประสบการณ์ (หรือรู้จักคนที่มีประสบการณ์) นั่งยานพาหนะแล้วมีอาการวิงเวียนศีรษะ มึนงง คลื่นไส้ และอาเจียน กันมาบ้าง
นี่คืออาการที่คนไทยรู้จักกันในชื่อ “เมารถ” “เมาเรือ” หรือ “เมาเครื่องบิน” แต่ในต่างประเทศจะเรียกกันรวมๆ ว่า “Motion Sickness” โดยจะนับร่วมอาการที่บางคนเป็นเวลาเล่นเกม (โดยเฉพาะเกม FPS) ไปด้วย
โดยอาการ Motion Sickness นั้นในปัจจุบันยังไม่มีคำอธิบายที่ชัดเจนนักว่าทำไมถึงเกิดขึ้น และทำไมมันถึงเกิดขึ้นกับคนแค่บางกลุ่ม ในขณะที่คนอีกกลุ่มสามารถนั่งรถหรือเล่นเกมได้สบายๆ
อย่างไรก็ตามในทางวิทยาศาสตร์ ตั้งแต่ในอดีตนักวิจัยได้ตั้งทฤษฎีที่น่าสนใจ ที่จะช่วยอธิบายอาการ Motion Sickness ไว้ 2 ทฤษฎีประกอบด้วย
1. ทฤษฎี “ความขัดแย้งทางประสาทสัมผัส” ซึ่งบอกว่าอาการ Motion Sickness อาจเกิดจากปัญหาในระบบรักษาความสมดุลของร่างกาย ซึ่งมีมากกว่า 1 ระบบ
ดังนั้นในขณะที่ระบบหนึ่งอาจจะรับรู้ถึงการเคลื่อนที่ ระบบอื่นๆ อาจจะไม่ได้รับรู้ถึงการเคลื่อนที่ดังกล่าวไปด้วย (เช่นในการเล่นเกมตาจะเห็นการเคลื่อนไหว แต่หูชั้นในไม่รู้สึกว่าร่างกายขยับ) ส่งผลให้ร่างกายรู้สึกสมดุลหรือไม่มั่นคงนำไปสู่อาการเมาได้
โดยในปัจจุบัน ทฤษฎีนี้ถือเป็นแนวคิดที่หลายๆ ฝ่ายให้ความเชื่อถือกันมากที่สุด
2. ทฤษฎี “การควบคุมท่าทาง” ทฤษฎีระบุว่าอาการ Motion Sickness ไม่ได้เกิดขึ้นเพียงเพราะข้อมูลทางประสาทสัมผัสไม่ตรงกัน แต่เป็นเพราะมนุษย์เราไม่สามารถปรับการรับลดข้อมูลทางประสาทสัมผัสที่ไม่ตรงกันได้
นั่นทำให้เวลาเราเดินทางหรือนั่งเล่นเกมที่เราไม่สามารถเคลื่อนไหวมากนัก ร่างกายจะรู้สึกวิงเวียนคลื่นไส้ไป
ไม่ว่าจะเป็นทางไหน สุดท้ายแล้วทฤษฎีทั้งสองก็มีจุดร่วมอยู่จุดหนึ่ง คือเราสามารถลดความรุนแรงของ Motion Sickness ได้ด้วยการลดความขัดแย้งทางประสาทสัมผัสลง
กล่าวคือเราอาจใช้การมองออกไปนอกลดเพื่อให้ดวงตารับรู้ถึงการเคลื่อนไหวของรถเช่นเดียวกับที่หูชั้นในรู้สึกจากการโยก หรือย้ายที่นั่งไปอยู่ในที่ที่มีการสั่นสะเทือนน้อยลงเพื่อให้หูชั้นในไม่รับรู้ถึงการเคลื่อนไหวมากเกินไปนั่นเอง
ที่มา
theconversation.com/motion-sickness-this-might-explain-why-some-people-feel-sick-in-cars-or-on-trains-178087
www.iflscience.com/health-and-medicine/motion-sickness-this-might-explain-why-some-people-feel-sick-in-cars-or-on-trains/
www.sciencealert.com/car-and-trains-rides-make-some-people-feel-sick-this-might-explain-why
