เป็นอีกหนึ่งประเด็นที่เกิดขึ้นในช่วงพิธีเปิดการแข่งขันกีฬาโตเกียวโอลิมปิก 2020 เมื่อวันที่ 23 กรกฎาคม 2021 โดยการถ่ายทอดสดของทางสถานีโทรทัศน์ NHK ของญี่ปุ่น ได้ให้แนะนำทีมตัวแทนนักกีฬาจากไต้หวันว่า ‘ไต้หวัน’ แทนที่จะใช้ชื่อเรียกแทนอย่าง ‘จีนไทเป’
still feel emotional listening to the presenter of NHK said Taiwan out loud after that 3 times of chinese taipei from the mc of ceremony 😭 it's not that hard to call my country taiwan isn't it?🥺 big ty to japan and good nightpic.twitter.com/nkgonOEgEN
— 嫈 ying (@pingu8924) July 23, 2021
ชาวไต้หวันที่ได้ยินคำว่า ‘ไต้หวัน’ ออกจากสื่อโทรทัศน์ระดับชาติต่างรู้สึกซึ้งไปตามๆ กัน
ชาวเน็ตไต้หวันรู้สึกซาบซึ้งกับเรื่องนี้เป็นอย่างมาก เมื่อได้ยินคำว่า ‘ไต้หวัน’ ถูกประกาศออกมาอย่างเปิดเผยเป็นครั้งแรกในรอบหลายปีผ่านการแข่งขันระดับโลก แม้ว่าจะเป็นการถ่ายทอดสดจากสถานีไม่ใช่ในพิธีการแข่งขันก็ตาม
มีชาวเน็ตไต้หวันหลายคนใช้ช่องทางสื่อโซเชียลอย่างทวิตเตอร์ในการแสดงความยินดี จากการที่แยกเดี่ยวออกมาจากจีนแผ่นดินใหญ่แต่ยังถือว่าเป็นจีนเดียวกัน ชาวไต้หวันเองไม่เคยยอมรับไม่เรื่องนี้
Japan’s public broadcaster NHK at Tokyo 2020 Opening called us “Taiwan” instead of “Chinese Taipei”!#台湾です #Taiwan #Olympics https://t.co/t9KxBBbUQV
— Wen-Yee Lee 李玟儀 (@Wenyee_Lee) July 23, 2021
ประธานาธิบดีไต้หวันขอบคุณญี่ปุ่นแต่ไม่ได้เอ่ยถึงเรื่องชื่อไต้หวัน
หลังพิธีเปิดการแข่งขัน ประธานาธิบดีไต้หวัน ไช่ อิงเหวิน โพสต์ขอบคุณผ่านทางเฟซบุ๊ก ระบุว่าขอบคุณญี่ปุ่นที่ทำให้ทุกสิ่งมีความเป็นไปได้ในฐานะประเทศผู้จัด แต่เธอไม่ได้เอ่ยถึงเรื่องการที่สถานีโทรทัศน์เรียกไต้หวันว่าไต้หวัน หรือการที่ในพิธีเปิดใช้ชื่อเรียกแทนอย่างจีนไทเป
สื่อจีนสับโอลิมปิกไม่ใช่ที่สำหรับแอบแฝงการเมืองสกปรก
สื่อที่ควบคุมโดยรัฐจีนอย่าง Global Times ขึ้นชื่อเรื่องมุมมองชาตินิยมสุดโต่ง วิจารณ์ญี่ปุ่นอย่างเสียหายจากการใช้ “กลอุบายทางการเมืองที่สกปรก”
นอกจากนั้นยังวิจารณ์สถานีโทรทัศน์ NHK ที่เรียกไต้หวันว่า ‘ไต้หวัน’ บ่อนทำลายหลักการจีนเดียว รวมทั้งสถานีโทรทัศน์อเมริกา NBC News ที่แสดงแผนที่ประเทศจีนแบบไม่สมบูรณ์ (มีแต่จีนแผ่นดินใหญ่)
แผนที่จีนที่ไม่สมบูรณ์ ทำร้ายศักดิ์ศรีและความรู้สึกของคนจีน
First “hurt feelings” transgression of the Tokyo Olympics happened halfway through the opening ceremony, as NBC uses an “incomplete map” of China. pic.twitter.com/TBcSUIAeuE
— Eric Fish (@ericfish85) July 24, 2021
แม้ว่าทาง Global Times ไม่ได้บอกว่าแผนที่จีนนั้นขาดส่วนไหนไป ทางสถานกงสุลใหญ่จีนในนิวยอร์กออกมาชี้ว่าต้องรวมเกาะไต้หวันเข้าไปด้วย
Using a wrong map of #China is a real lack of common sense. Politicizing sports and violating the Olympics Charter spirits will only do harm to the #Olympics Games and the relationship between the #Chinese and the #US people. @NBCSports @SavannahGuthrie pic.twitter.com/sP6AGRXLZI
— Chinese Consulate General in New York (@ChinaCG_NYC) July 24, 2021
Tencent ตัดสัญญาณถ่ายทอดสดเมื่อไต้หวันเข้าพิธีเปิด ทำให้ชวดอดดูทีมชาติจีนไปด้วย
Here are the angry reactions flooding #China’s social media after Tencent cut the signal of the #TokyoOlympics when #Taiwan delegation was being featured. The move caused the whole broadcast to miss the delegation from #China. pic.twitter.com/9Ct5CNMxYq
— William Yang (@WilliamYang120) July 23, 2021
การจัดลำดับเข้าพิธีเปิดที่อิงจากตัวอักษร ta ของไต้หวัน ปรากฎว่าทำให้เกิดเหตุการณ์ย่อยตามมาในส่วนของการถ่ายทอดสดที่จีน ชาวเน็ตจีนเองก็รู้สึกเซ็งไปเหมือนกัน
บริษัท Tencent ผู้ให้บริการสตรีมมิ่งในจีนได้ทำการตัดสัญญาณถ่ายทอดสดตั้งแต่ช่วงที่ไต้หวันเข้าพิธีเปิดไปแบบดื้อๆ ทำให้ผู้ชมในส่วนนี้ไม่ได้เห็นทีมชาติจีนเข้าพิธีเปิดไปด้วย
แล้วทำไม ‘ไต้หวัน’ ต้องใช้ชื่อ ‘จีนไทเป’
เหตุผลอาจจะแตกต่างไปจากทีม ROC/Russian Olympic Committee เนื่องจากรัสเซียโดนแบนจากโอลิมปิก
สำหรับจีนกับไต้หวันเคยเรียกร้องขอเป็นตัวแทนจีนเพียงหนึ่งเดียวต่อคณะกรรมการโอลิมปิกสากล ต่อมาในปี 1981 ไต้หวันทำการยินยอมแบบไม่ค่อยเต็มใจจากการที่จะต้องใช้ชื่อทางการเป็น ‘จีนไทเป’ ต้องใช้สัญลักษณ์และธงใหม่ ตามมติของคณะกรรมการ
ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ‘จีนไทเป’ จึงเป็นชื่อที่ถูกนำไปใช้เรียกไต้หวันในองค์กรระหว่างประเทศ ทั้งองค์การค้าโลก องค์การอนามัยโลก และกลุ่มความร่วมทางเศรษฐกิจเอเชียแปซิฟิก
แม้ว่าไต้หวันจะมองว่าชื่อ จีนไทเป คือความอัปยศในตอนนั้น แต่เกาะที่ปกครองตนเองได้ยอมรับว่าเป็นวิธีการประนีประนอมเพื่อเข้าร่วมกับองค์การและกิจกรรมระหว่างประเทศ
มาถึงปัจจุบันนี้ นักกีฬาไต้หวันบางส่วนกำลังผลักดันให้เลิกใช้ชื่อจีนไทเปในกีฬาโอลิมปิก เพราะต้องการได้รับการยอมรับในฐานะเป็นตัวแทนของ ‘ไต้หวัน’ แต่ก็ยังมีบางส่วนที่คัดค้านบ้างเพราะต้องการเข้าร่วมการแข่งขันกีฬาในระดับนานาชาติต่อไป
เรียบเรียงโดย #เหมียวเลเซอร์
