เชื่อว่าหลายคนอาจเคยได้ยินชื่อของโบราณสถานอย่าง “มาชูปิกชู” (Machu Picchu) กันมาบ้าง นี่คือซากอารยธรรมของอาณาจักรอินคา ซึ่งตั้งอยู่บนเทือกเขาแอนดีสของเปรู และได้ชื่อว่าเป็นหนึ่งใน 7 สิ่งมหัศจรรย์ของโลกเลย
แต่เชื่อกันหรือไม่ว่าชื่อมาชูปิกชูที่เราคุ้นหูกันนั้น แท้จริงแล้วอาจจะไม่ใช่ชื่อจริงๆ ของโบราณสถานแห่งนี้อย่างที่เราเชื่อกันมาก็เป็นได้ และเราอาจจะเรียกชื่อสถานที่แห่งนี้ผิดกันมากว่า 100 ปี เลย
อ้างอิงจากงานวิจัยชิ้นใหม่ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร Ñawpa Pacha: Journal of the Institute of Andean Studies นักโบราณคดีเชื่อว่าชื่อจริงๆ ของมาชูปิกชูนั้น น่าจะเป็น “อวยนาปิกชู” (Huayna Picchu) หรือแม้แต่ “ปิกชู” เฉยๆ ต่างหาก
อ้างอิงจากการที่ในปี 1904 มีบันทึกซึ่งกล่าวถึงเมืองอินคาชื่อนี้ ก่อนที่ “ไฮรัม บิงแฮม” ผู้ได้รับยกย่องว่าเป็นผู้ทำให้โลกรู้จักมาชูปิกชูจะเดินทางมาถึงโบราณสถานในปี 1911 อีก
โดยในภาษาเกชัวพื้นเมืองคำว่า “อวยนา” นั้นสามารถแปลได้ว่า “ใหม่” หรือ “ยังเด็ก” และ “ปิกชู” แปลว่า “ยอดเขา” ซึ่งนั่นหมายความว่าโบราณสถานนี้จริงๆ แล้วอาจแค่ถูกเรียกตามที่ตั้งอย่าง “เขาใหม่” หรือแม้แต่ “เขา” เฉยๆ เท่านั้น
ส่วนเหตุผลที่เราเรียกชื่อสถานที่นี้กันผิด แม้จะมีความเป็นไปได้อยู่หลายอย่าง แต่หลายฝ่ายก็คาดกันว่าน่าจะมาจากความสับสนในบันทึกของไฮรัม บิงแฮมเอง
ซึ่งแม้แต่เจ้าตัวก็ระบุไว้ด้วยว่าเขาไม่แน่ใจเกี่ยวกับชื่อของโบราณสถานนัก ในตอนที่มีโอกาสไปเยือนมันครั้งแรก
และแม้เราอาจจะเรียกชื่อโบราณสถานแห่งนี้ผิดมาตลอดก็ตาม ผู้เชี่ยวชาญหลายคนก็มองว่าเราอาจจะไม่ควรเปลี่ยนชื่อโบราณสถานนัก เพราะตอนนี้ชื่อมาชูปิกชู ได้กลายเป็นสิ่งที่คนรู้จักไปทั่วโลกแล้ว
จนแม้แต่คนในท้องที่เองก็ดูจะคุ้นเคยและรักชื่อนี้ชื่อนี้เอามากๆ สังเกตได้จากการออกหนังสือ และโฆษณาท่องเที่ยวในช่วงหลายปีที่ผ่านมา
ที่มา
www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00776297.2021.1949833
edition.cnn.com/travel/article/machu-picchu-called-huayna-piccho-scn/index.html
www.newser.com/story/318618/machu-picchu-does-not-exist-historically-speaking.html
www.theguardian.com/travel/2022/mar/23/machu-picchu-inca-site-wrong-name
www.sciencealert.com/white-explorers-might-have-given-machu-picchu-the-wrong-name
