มันเป็นเรื่องที่ปฏิเสธไม่ได้เลยว่ากระแสไวรัลใน TikTok ถือเป็นสิ่งที่ส่งผลกระทบได้เป็นอย่างมากต่อวิถีชีวิตคนในปัจจุบัน หากสิ่งที่ออกมาเป็นกระแสที่ดีมันก็อาจจะช่วยสร้างความเปลี่ยนแปลงที่น่าสนใจได้ แต่ในทางกลับกันมันก็อาจถึงขั้นสร้างปัญหาแก่สังคมเช่นกัน
และเรื่องราวในครั้งนี้ก็คงต้องถือว่าเป็นข่าวกระแสที่ไม่ค่อยดีเท่าไหร่สำหรับ TikTok เพราะในช่วงสองเดือนที่ผ่านมา กระแสจากสื่อชิ้นนี้ก็ได้ทำให้งานวิจัยนับร้อยชิ้นต้องตกเกิดความยุ่งเหยิงสับสนวุ่นวาย
และเรื่องทั้งหมดก็มีจุดเริ่มต้นมาจากวิดีโอชิ้นเดียวเสียด้วย
เรื่องราวในครั้งนี้เริ่มเป็นปัญหาขึ้นมาในช่วงต้นเดือนสิงหาคม 2021 เมื่อทีมนักวิทยาศาสตร์ที่ใช้งานเว็บไซต์สำรวจสำหรับงานวิจัยเชิงพฤติกรรมอย่าง Prolific ต้องพบกับเรื่องราวประหลาด
เมื่อผู้ตอบแบบสอบถามของพวกเขาจู่ๆ ก็มีสัดส่วนเพศพุ่งไปเป็นเพศหญิงแบบท่วมท้น ถึงขนาดที่ว่าในงานวิจัยที่ต้องมีผู้ตอบแบบสอบถาม 300 คน ทีมนักวิจัยจะพบว่า 91% ของผู้ตอบแบบสอบถามจะเป็นผู้หญิงเลย
Analyzing N=300 Prolific study. Very generic title & description. Survey questions mostly about social comparisons & money
91% of respondents are female, 7% are male. Don't think I've miscoded anything, and no unusual survey restrictions.
How does that happen?
— Sebastian Deri (@SebastianDeri) August 6, 2021
เรื่องในครั้งนี้แน่นอนว่าย่อมต้องสร้างปัญหาความเที่ยงตรงของข้อมูลแก่งานวิจัยหลายชิ้นไม่น้อย ดังนั้นเหล่านักวิทยาศาสตร์จริงเริ่มที่จะออกตามหาเหตุผลของเรื่องประหลาดที่เกิดขึ้น
โดยพวกเขาได้ค้นพบว่าเรื่องราวประหลาดในครั้งนี้เกิดขึ้นเนื่องจาก ในวันที่ 23 กรกฎาคม 2021 ได้มีคลิปของผู้ใช้ TikTok สาวเพิ่งจบการศึกษาระดับมัธยมปลายชื่อ Sarah Frank กลายเป็นกระแสในโลกออนไลน์
และเธอก็กล่าวถึง Prolific ในฐานะ “เว็บไซต์ที่จะให้เงินคุณเล็กน้อย ในการตอบแบบสอบถาม”
@sarahndomi’m excited for this series!! #sidehustles #sarahssidehustles #prolific #makingmoney #sidehustleideas♬ original sound – sarah 🙂
วิดีโอของ Sarah ถูกคนเข้าไปชมกันมากกว่า 4.1 ล้านครั้ง ซึ่งแน่นอนว่าทำให้มีผู้ชมของเธอไม่น้อยที่เข้าไปตอบแบบสอบถามใน Prolific ซึ่งว่ากันตามตรงมันก็ไม่ใช่เรื่องที่ผิดนักเพราะนี่คือเป้าหมายของเว็บจริงๆ
ปัญหาคือกลุ่มผู้ชมของ Sarah ส่วนมากแล้วเป็นผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย ซึ่งทำให้อัตราส่วนผู้ตอบแบบสอบถามหญิงใน Prolific พุ่งขึ้นไปเป็น 85% จากที่เคยอยู่ที่ราวๆ 50% ซึ่งแน่นอนว่าสร้างปัญหาให้งานวิจัยหลายชิ้นแบบไม่รู้ตัว
นับว่าเป็นโชคดีมากที่เช่นเดียวกับกระแสอื่นๆ ใน TikTok ไม่นานนัก เหล่าสาวๆ ที่เข้าไปตอบคำถามใน Prolific ก็ค่อยๆ ลดลงตามกระแสที่ซาไป จนอัตราส่วนผู้ตอบแบบสอบถามหญิงในปัจจุบันลดลงไปเหลือ 60% แล้ว
แต่ถึงอย่างนั้นนี่ก็ถือว่าเป็นอีกตัวอย่างที่น่าสนใจเลยที่แสดงให้เราเห็นถึงผลกระทบต่อวงการวิทยาศาสตร์ของกระแสไวรัลในปัจจุบัน
และเว็บไซต์สำหรับงานวิจัยหลายๆ ชิ้นเอง ก็อาจจะต้องมีการปรับตัวกันไม่น้อยเลยเพื่อป้องกันการเกิดปัญหาในรูปแบบนี้ต่อไปอีกในอนาคตข้างหน้า